Het is vandaag de Dag van het Gehoor. Heb jij al weleens gehoord dat gehoorschade de meest voorkomende beroepsziekte is? Gehoorschade is dus een van de meest voorkomende beroepsziekten. Al vlak boven de 80 decibel loop je risico op beschadiging aan het gehoor, dat is al veel eerder dan je zou denken. Maar hoe ontstaat gehoorschade nou echt? Wat kan je eraan doen? En wat moet je er als werkgever aan doen?

Gehoorschade
Geluid ontstaat door snelle luchtdrukverschillen. Als die luchtdrukverschillen erg groot zijn, kan schade in het oor optreden. Blootstelling aan een grote geluidsdosis kan leiden tot tijdelijke gehoorvermindering, oorsuizen of het waarnemen van een pieptoon. Bij incidentele blootstelling zal het gehoor zich in principe herstellen, maar bij geregelde blootstelling aan een grote dosis ontstaat een blijvende gehoorschade. Deze schade ontstaat meestal geleidelijk, maar kan ook acuut optreden.

Veel geluid vergroot niet alleen de kans op gehoorschade maar kan soms ook leiden tot verhoogde bloeddruk, het optreden van stress, concentratiestoornissen en vermoeidheid. Bovendien neemt de kans op ongevallen toe doordat bijvoorbeeld waarschuwingssignalen niet gehoord worden.

Grotere kans op gehoorschade
Beroepen die veel te maken hebben met hoge geluidsniveaus zijn bijvoorbeeld hout- en metaalbewerkers, bouwvakkers, vrachtwagenchauffeurs, muzikanten en DJ’s. Ook in minder voor de hand liggende sectoren komt soms schadelijk geluid voor, zoals in zwembaden, gymnastiekzalen, recreatiecentra en kinderdagverblijven.

Inventariseren van geluid (RI&E)
Te veel geluid op het werk kan het gehoor beschadigen. Zo erg dat het kan leiden tot lawaaislechthorendheid, een gehoorbeschadiging die niet meer geneest. Om werknemers te beschermen moeten werkgevers de plaatsen en werkzaamheden inventariseren waar dit gevaar zich voordoet en maatregelen treffen. Vanzelfsprekend moet de effectiviteit van de maatregelen ook gecontroleerd worden.

Wet- en regelgeving omtrent geluid
Als werkgever ben je volgens de wet verplicht om (gehoor-)schade bij jouw personeel te voorkomen, maar ook werknemers hebben zelf verplichtingen en verantwoordelijkheden. De volgende regels schrijft de wet voor over geluid op de werkplek:

• Bij blootstelling aan een dagelijkse dosis boven de 80 dB(A) moet de werkgever gehoorbeschermers beschikbaar stellen.
• Bij dagelijkse blootstelling aan een dosis boven de 85 dB(A) zijn werknemers verplicht om gehoorbeschermers te dragen.
• Bij blootstelling boven de 85 dB(A) moet er een Plan van Aanpak worden gemaakt.
• Als de grenswaarde van 87 dB(A) wordt overschreden (gemeten in het oor, dus rekening houdend met de gehoorbeschermers), moet er direct voor gezorgd worden dat het geluid onder deze grenswaarde wordt gebracht.
• Werkgevers moeten hun personeel voldoende voorlichten over de gevaren van geluid.
• Werknemers hebben recht op een gehoortest om vast te stellen dat de getroffen maatregelen effectief zijn.

Het geluidsniveau wordt weergegeven in decibel (dB). Om met een verschillende gevoeligheid van het oor voor diverse frequenties rekening te houden, wordt het geluid gemeten met een zogenoemde A-filter. De eenheid van het geluidsniveau wordt daarom uitgedrukt in dB(A).

Minder lang blootstellen
Bij het bepalen van de dagelijkse dosis geluid gaat de wet uit van een werkdag met 8 uur per dag. De belasting als gevolg van geluid kan worden teruggedrongen door werknemers minder lang bloot te stellen aan geluid.

Gehoorschade voorkomen
Een werkgever is verplicht de arbeidshygiënische strategie te volgen. Dit betekent dat de volgende maatregelen eerst bekeken moeten worden om schadelijk geluid op de werkplek te reduceren:

• Aanschaf en gebruik van stillere machines;
• Ontwikkelen van stillere productiemethodes;
• Machines plaatsen in geluiddempende kasten;
• Personeel laten werken in geluiddempende cabines;
• Goed onderhoud materieel;
• Blootstellingsduur zo veel mogelijk beperken.

Als bovenstaande maatregelen (nog) niet mogelijk zijn of te weinig effect sorteren, moet gebruik worden gemaakt van gehoorbeschermingsmiddelen.

Meer informatie?
Welke maatregelen heb jij genomen om gehoorbeschadiging te voorkomen? Staat er iets over beschreven in jouw RI&E? Mocht je meer willen weten of wat jij kan- en moet doen om gehoorschade te voorkomen, laat dan even van je horen. Wij helpen je graag op weg, onze specialisten Robin of Joost helpen je graag met een inventarisatie, een voorlichting of een advies.